Toch op pad als je soms de weg kwijt raakt

Door Zoë van Otterloo

Dementie gaat vaak gepaard met een verslechtering van mobiliteit. Allereerst al doordat het wettelijk niet altijd is toegestaan om te blijven autorijden als je dementie hebt. Dit komt doordat het inschatten van verkeerssituaties vaak steeds moeilijker wordt. Uiteindelijk worden ook fietsen en zelfs wandelen steeds minder vanzelfsprekend. Als je geen auto of fiets meer kunt pakken word je wereld een stuk kleiner.
We zien dus dat de drempel om de deur uit te gaan letterlijk steeds groter wordt. Binnen een dementievriendelijke gemeenschap (DVG) is het doel om mensen met dementie zo lang mogelijk mee te laten doen in de samenleving. En daar hoort ook het op pad gaan -of het nou om boodschappen of een gezellig uitje naar de vereniging gaat- zeker bij. Gelukkig zijn er mooie voorbeelden van hoe dat kan!

Het belang van tijd en vertrouwen

Een logisch alternatief als je zelf niet meer kunt rijden of fietsen is het openbaar vervoer. Echter, ook het gebruiken van het openbaar vervoer is niet altijd (meer) even vanzelfsprekend voor mensen met dementie. Vaak is er binnen het ‘reguliere openbaar vervoer’ weinig tijd, en soms wordt het simpelweg te ingewikkeld of fysiek steeds lastiger om nog met de bus of trein te gaan.
Twee belangrijke aspecten om gebruik te blijven maken van het openbaar vervoer zijn dat er de tijd genomen wordt, en dat het reizen vertrouwd voelt. Een voorbeeld hiervan is hoe zorgboerderij Ons Erf Udenhout dit aanpakt in de vorm van vrijwilligersvervoer. Door vrijwilligers op te leiden hoe met mensen met dementie om te gaan, zorgen zij er voor dat mensen met dementie thuis opgehaald worden door een vrijwilliger en naar de zorgboerderij gebracht worden. Belangrijke onderdelen van hun aanpak zijn: 

• Een persoonlijke benadering richting de persoon met dementie en het even meedenken zoals meekijken of de deur op slot is, zorgen dat de rollator meegenomen wordt en of de tas niet wordt vergeten;
• Zorgen voor een vertrouwde chauffeur, bij voorkeur altijd dezelfde persoon;
• Een benadering met geduld en zonder tijdsdruk;
• Aan de voordeur een praatje maken met de partner of mantelzorger.

Natuurlijk zijn er meer opties binnen het vrijwilligersvervoer. Er zijn steeds meer initiatieven waar vrijwilligers in hun eigen of een gedeelde dorpsauto op aanvraag mensen vervoeren die hier zelf niet meer toe in staat zijn. Een mooie kans ligt nog in het vergroten van het aantal professionals en vrijwilligers van vervoersdiensten dat getraind is in het omgaan met mensen met dementie. Zo kunnen we ervoor zorgen dat bij verschillende vervoersdiensten alle tijd genomen wordt om iemand met dementie mee op pad te nemen, en kunnen we zorgen voor een vertrouwde manier van reizen.

Samen op pad

Een van de 10 doelstellingen van een dementievriendelijke samenleving is dat mensen met dementie mee kunnen blijven doen en anderen ontmoeten, juist ook buiten de deur. Het behouden van mobiliteit biedt eveneens kansen voor mantelzorgers. Het is namelijk heel belangrijk om als mantelzorger ook tijd voor jezelf te hebben. Als je weet dat jouw naaste met dementie veilig op pad kan, kun je wellicht makkelijker de zorgtaak even naast je neerleggen en een moment voor jezelf nemen.    
Toch is het ook hartstikke fijn om samen op pad te blijven gaan. Een optie om dit te vergemakkelijken, is gebruik te maken van de OV-begeleiderskaart. Deze staat op naam van uw naaste, en is dus door verschillende mensen te gebruiken. Daarnaast is het natuurlijk heerlijk om zo lang het kan, lekker samen te gaan fietsen of wandelen! En wat dacht je er van om eens op de tandem-fiets of duo-fiets te stappen?
Een mooi voorbeeld waar dat kan is bijvoorbeeld bij Vughterstede. Daar hebben ze twee duo-fietsen voor hun bewoners, zodat die samen met een begeleider op pad kunnen. Wie weet is er ook wel zo’n initiatief bij u in de buurt, of de mogelijkheid daar toe om dit binnen uw gemeenschap te realiseren voor thuiswonende mensen met geheugenproblemen of dementie.