De lokale dementievriendelijke gemeenschap: ervaringen uit de praktijk
Door Marjolein Duif
Als adviseur van Zet zit ik aan tafel met gemeenten en andere partijen die dementievriendelijk willen worden en zo aan willen sluiten bij ons programma Dementievriendelijk Brabant. Op dit moment zijn we in ruim 50 gemeenten in Brabant aan de slag om de samenleving dementievriendelijk te maken. Een beweging die hard nodig is omdat mensen langer thuis blijven wonen, het aantal mensen met dementie de komende jaren fors toeneemt en de druk op de mantelzorg steeds groter wordt.
Onze aanpak hebben we in de afgelopen jaren ontwikkeld door te experimenteren in verschillende Brabantse gemeenten. De ervaringen die wij hier samen met de lokale gemeenschappen opdoen kunnen anderen vooruit helpen, daarom deel ik deze ervaringen hieronder graag met u.
Oriëntatie en initiatief
Vaak loopt het eerste contact via de ambtenaar of wethouder van een gemeente, die in de gemeenschap ziet dat verschillende partijen aan de slag willen of zijn om de samenleving meer op mensen met dementie aan te sluiten. Vervolgens denkt de gemeente dat een extra steuntje in de rug vanuit Zet en het programma Dementievriendelijk Brabant kan helpen om de beweging te laten groeien en toekomstbestendig te maken. We gaan een oriënterend gesprek aan, waarin vaak ook de rol van de gemeente in een dergelijke beweging aan bod komt.
Veel gemeenten willen wel een impuls geven aan initiatieven op het gebied van (leven met) dementie, maar zien voor zichzelf de rol van kartrekker als minder passend. Onze ervaring leert dat je als gemeente initiatief kan nemen om partijen bij elkaar te brengen, en het onderwerp dementievriendelijke gemeenschap kan agenderen.
Initiatiefgroep, draagvlak en eigenaarschap
Om met die lokale partijen een dementievriendelijke samenleving goed vorm te geven helpt het om te werken met een kleine initiatiefgroep, bestaand uit zowel professionals uit bijvoorbeeld zorg en welzijn als vrijwilligers. Deze groep kan vervolgens hun netwerk inzetten om de kring groter te maken. Hierdoor bouw je aan een lokaal, energiek netwerk dat steeds groter wordt. Het is daarbij raadzaam om het begrip ‘dementievriendelijke samenleving’ concreet te vertalen wanneer je vanuit de initiatiefgroep meer mensen vanuit verschillende domeinen wil betrekken. Ondernemers bijvoorbeeld spreken een andere taal, en ook voor verenigingen en vrijwilligers is het prettig als gewerkt wordt met concrete voorbeelden.
De initiatiefgroep – of: werkgroep – begint bijvoorbeeld met het in beeld brengen van bestaande activiteiten. Wat er immers al gebeurt hoeft namelijk niet opnieuw gedaan te worden. Deze werkgroep ontwikkelt een activiteitenplan, waarin ook wordt voortgebouwd op bestaande activiteiten. Zaken als een communicatie en kennisvergroting (kennisdeling) worden hierin als belangrijke acties opgenomen.
Doelstellingen kiezen
Om de energie goed te richten kun je als werkgroep een aantal concrete doelstellingen kiezen, om van daaruit activiteiten te organiseren. Het helpt om hierin een keuze te maken, focus te behouden, en daarmee de plannen behapbaar te maken. Binnen onze aanpak is daarom ook belangrijk om de impact die gerealiseerd wordt op deze doelstellingen in beeld te brengen. Wat wil je als werkgroep bewerkstelligen, wie doet er dan wat en wat levert dat op en wat voor effect heeft dat. Met de impactmonitoring brengen we in beeld wat de effecten zijn van de ondernomen acties.
Financiering
Tijdens het werken met lokale initiatiefgroepen op diverse plaatsen hebben we gemerkt dat financiering meestal geen ‘hot item’ is. Het is prettig als de gemeente budget beschikbaar stelt, maar het is vooral goed als de initiatiefgroep met het zoeken naar partners die mee willen doen, ook op zoek gaat naar financiering. Zo kan je met een lokale bank, een lokaal fonds of zorginstelling prima samen de realisatie van een infowaaier mogelijk maken. Hierdoor wordt het initiatief en de daarbij behorende activiteiten echt gedragen door de betrokken partijen.
Dementievriendelijk = mensvriendelijk
Een dementievriendelijke samenleving klinkt misschien als een droom die ver ligt. Maar de druk op de mantelzorger wordt alleen maar groter en het aantal mensen met dementie neemt behoorlijk toe de komende jaren, wat de noodzaak om die droom te concretiseren en hierop actie te ondernemen verhoogt. En het mooie is,: als je werkt aan een dementievriendelijke samenleving, werk je ook aan een De mens vriendelijke samenleving, waarin iedereen mee kan (blijven) doen.
Meer weten of zelf aan de slag als dementievriendelijke gemeenschap? Neem contact met ons op op via info@dementievriendelijk.nl